Θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθούμε στη συμβολή της κοινότητας Οίκου στους αγώνες κατά των εκάστοτε εχθρών που κυρίευαν την Κύπρο.

Τις διάφορες προκλήσεις των εχθρών, οι κοινότητες της κοιλάδας Μαραθάσας τις αντιμετώπισαν σαν μια γροθιά, σαν μια ομάδα γιατί αφορούσε και επηρέαζε όλους το ίδιο.

Παράλληλα όμως, μπορούμε να δούμε ειδικότερα τη συμβολή του χωριού σε πιο πρόσφατα γεγονότα, όπως αυτά της περιόδου της Αγγλοκρατίας και της εισβολής των Τούρκων το 1974, μέσα από απτά παραδείγματα. Έτσι, έχουμε την ύπαρξη στο χωριό δυο κρησφύγετων,  στα οποία κατέφευγαν οι αγωνιστές της ΕΟΚΑ κατά τον Εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του 1955-59. Μάλιστα πολλοί από τους κατοίκους του χωριού ήταν μυημένοι στην οργάνωση, και κυκλοφορούσαν με ψευδώνυμα, βοηθώντας τον αγώνα.

Επιπλέον, πολλοί ήσαν αυτοί που πολέμησαν κατά του τουρκικού ζυγού το 1974, και των οποίων οι μνήμες είναι νωπές αφού είτε συνελήφθηκαν οι ίδιοι και βασανίστηκαν, είτε η τύχη τους αγνοείται και οι συγγενείς τους παραμένουν με ένα ερωτηματικό για την τύχη του δικού τους ανθρώπου. Ο Χαράλαμπος Κασπαρή, ηρωικό τέκνο του Οίκου, αγνοείτο από το καλοκαίρι του 1974 μέχρι και τον Απρίλιο του 2011, όταν με τη μέθοδο του DNA έγινε ταυτοποίηση των λειψάνων του που βρέθηκαν στο τουρκοκυπριακό χωριό Τζιάος.

Πηγή:
Μελέτη κατοίκου του Οίκου, Ειρήνης Χαραλάμπους